Πανηγυράκι του Αι Γιώργη

* Πανηγυράκι, για να θυμούνται οι παλιοί και να μαθαίνουν οι νέοι

Η λατρεία του Αγίου Γεωργίου στην Αράχωβα χάνεται στα βάθη του χρόνου και συνδέεται με τους θρύλους, τις παραδόσεις, τα τραγούδια και την ιστορία της.

Λαμπρή η εκκλησία του Αγίου με αρχαία μάρμαρα εντυπωσίαζε τους ξένους στα χρόνια της Τουρκοκρατίας. Μαρτυρείται ήδη από το 1676, αλλά είναι άγνωστο πόσα χρόνια πριν υπήρχε εκκλησία στον ίδιο χώρο.

Ζωντανή η πίστη των Αραχωβιτών στον Αφέντη Άι Γιώργη σφυρηλατήθηκε μέσα στις ιστορικές δοκιμασίες και εκφράζεται ειλικρινέστατα στην τριήμερη γιορτή του, το Πανηγυράκι.

Με αυτή την εθνικοθρησκευτική γιορτή έχει συνδεθεί και η ανάμνηση της νικηφόρου μάχης της Αράχωβας στις 24-11-1826.Τότε όλοι μαζί τέλεσαν ευχαριστήρια δοξολογία στον Άγιο Γεώργιο και γιόρτασαν τη σωτηρία τους στο χοροστάσι της εκκλησίας.

Το χιλιοτραγουδισμένο τραγούδι τους, το πανηγυράκι, παλιό ακριτικό τραγούδι, έγινε τότε η συμβολική έκφραση της φονικής μάχης. Ο δράκος του ακριτικού τραγουδιού έγινε ο Τούρκος που στερούσε τη λευτεριά και οι τρεις λυγερές τα σύμβολα των τριών Μεγάλων Δυνάμεων, ελπίδα στον αγώνα της λευτεριάς.

Έκτοτε με τη γιορτή του Αγίου Γεωργίου τιμάται η επέτειος της μάχης και η μνήμη του ήρωα Γ.Καραϊσκάκη.

Πάντα σε κάθε δύσκολη στιγμή η Αράχωβα προσβλέπει στον Προστάτη της. Στα δύσκολα χρόνια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και οι κατακτητές ακόμη, Ιταλοί και Γερμανοί, έγιναν μάρτυρες της σωτηριώδους επέμβασης του Αγίου υπέρ των Αραχωβιτών. Το κανόνι στον κήπο της εκκλησίας μαρτυρεί ένα από τα θαύματα εκείνη την εποχή.

Η τριήμερη γιορτή προς τιμήν του Άι Γιώργη, το ξακουστό Πανηγυράκι,παραμένει αναλλοίωτη στο χρόνο. Έτσι κάθε χρόνο του Αγίου Γεωργίου, συνήθως τη δεύτερη μέρα του Πάσχα, η Αράχωβα επί τρεις ημέρες γιορτάζει τον πολιούχο της Άγιο Γεώργιο.Οι Αραχωβίτες κάθε ηλικίας πανηγυρίζουν ντυμένοι τις πατροπαράδοτες φορεσιές τους: το σιγκούνι, τη φουστανέλα και την καμζόλα. Ιδιαίτερα λαμπρή και κατανυκτική, μέσα σε κωδωνοκρουσίες και κανονιοβολισμούς, είναι η λιτανεία της εικόνας του Αγίου Γεωργίου, που γίνεται μετά τον Εσπερινό της Παραμονής.

Παμπάλαια Ελληνικά έθιμα επιζούν στην τριήμερη αυτή γιορτή. Αγώνες αθλητικοί στα άλματα, στο λιθάρι, στην πάλη, στο δρόμο και στο σήκωμα της πέτρας.

Αξιοθαύμαστοι είναι οι γέροντες στο αγώνισμα του ανηφορικού δρόμου πάνω απ’ την εκκλησιά, στο χώρο της ιστορικής μάχης. Η γιορτή τελειώνει με κοινό τραπέζι στην αυλή της εκκλησιάς, που είναι ο στίβος των αγώνων, αλλά και το χοροστάσι, που γεμίζει απ’ τη λεβεντιά των ρουμελιώτικων χορών.

Η θρησκευτική κατάνυξη και η πολεμική ατμόσφαιρα συνταιριάζουν αρμονικά στο Αραχωβίτικο Πανηγυράκι, στο οποίο υπάρχει ένα στοιχείο μοναδικό, που δεν υπάρχει σε κανένα τόπο. Είναι η πολεμική ατμόσφαιρα της γιορτής με τις βολές των κανονιών, την πολεμική σάλπιγγα, τη σύνδεση με την ένδοξη μάχη του 1826, και βέβαια με το ίδιο κέντρο αναφοράς την ευλάβεια στον Άγιο Γεώργιο.

Συμπερασματικά, το Πανηγυράκι είναι γιορτή προς τιμή της μνήμης του Μεγαλομάρτυρα Αγίου Γεωργίου. Έχει δε προσλάβει και εθνικό περιεχόμενο, ως επινίκιος εορτασμός της καθοριστικής για τον Εθνικοαπελευτερωτικό Αγώνα μάχης του 1826 , η οποία δέθηκε αδιάσπαστα με τον Άγιο Γεώργιο. Τα αγωνιστικά έθιμα, οι Ελληνικοί χοροί, τα τραγούδια και η συμμετοχή των εορταστών σε κοινή τράπεζα τονίζουν τον Ελληνικότατο χαρακτήρα της γιορτής. Καθώς δε όλα γίνονται γύρω από την εκκλησία, αποδείχνουν, πως το Πανηγυράκι είναι μια γνήσια Ρωμαίικη γιορτή, γιατί αναδείχνει το Ναό κέντρο της σύνολης ζωής, δημιουργώντας έτσι μέσα από τη λατρεία ψυχική και εθνική συνταύτιση.

Στην Αράχωβα η παράδοση δεν είναι ξεκομμένη από την πραγματικότητα, αλλά είναι έκφραση ψυχική και βίωμα του Αραχωβίτη της κάθε ηλικίας.

* ΒΛΕΠΕ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΟΡΤΑΣΜΟΥ

* BΛΕΠΕ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ

ΠΗΓEΣ: 1.«O Αφέντης Αϊ Γιώργης της Αράχωβας και το Πανηγυράκι» της Καλής Γ. Λούσκου και Ευάγγελου Ν. Νικολιδάκη.

2. To μουσικό backround "Πανηγυράκι"είναι ευγενική προσφορά του Γιάννη Κ. Σύρου.

Το Πανηγυράκι του Άι Γιώργη