Παρνασσός στην αρχαιότητα

 

Ο Παρνασσός το όνομά του το πήρε από το γιο της νύμφης Κλεοδώρας, Παρνασσό. ΄Ηταν αφιερωμένος στον Απόλλωνα, τις Μούσες και τις Νύμφες. Μερικοί αρχαίοι συγγραφείς τον θέλουν «δικόρυφο» ή καί «δικόρυμβο». Από άλλους όμως αναφέρονται περισσότερες κορυφές. Η Υάμπια, η Ναυπλία, το Κωρύκειον όρος, η Τιθορέα, ο Κατοπτήριος και η Λυκώρεια.

Οι δυο ψηλότερες κορφές του Παρνασσού, είναι η Λιάκουρα (Λυκώρεια) 2.457 μ. και ο Γεροντόβραχος 2.435μ. Ανάμεσα σε αυτές τις κορυφές και στη ράχη Αρνόβρυση, λειτουργούν σήμερα τα δυο γνωστότερα χιονοδρομικά κέντρα, Φτερόλακα και Κελάρια.

Από τον Κατοπτήριο ή και Κατοπτευτήριο,ο Απόλλωνας κατόπτευσε καί τόξευσε στούς Δελφούς τον δράκοντα Πύθωνα.

Από την Υάμπια , γκρέμιζαν τους κακούργους και τους ασεβείς. Από εδώ γκρέμισαν τον Αίσωπο, και o στρατηγός των Φωκέων πολλούς από τους νικημένους εχθρούς κατά τον Φωκικό πόλεμο. Από την Ναυπλία έριχναν κάτω τους ιερόσυλους.

Στη Λυκώρεια πάνω στάθηκε ή κιβωτός κατά τον κατακλυσμό του Δευκαλίωνα. Ήταν το Αραράτ της αρχαιότητας.

Εννιά μερόνυχτα ο Υέτιος Δίας ξέσπασε το κακό του πάνω στη γη, για να ξεκάνει τη διεφθαρμένη γενιά του χαλκού αιώνα. Ο κόσμος τρομαγμένος έτρεχε να σωθεί στα ψηλώματα των βουνών από το  ξαφνικό  κακό. Μερικοί κάτοικοι από την πόλη πού είχε χτίσει ο Παρνασσός, για να γλιτώσουν, πιάσανε τις κορυφές του Παρνασσού. Τα νερά όμως όλο και ανέβαιναν. Αναγκάστηκαν τότε ακούγοντας τα ουρλιάσματα των λύκων κοντά στη Λιάκουρα να φτάσουν ως εκεί. Από τότε κράτησε το όνομα Λυκώρεια από το λύκος και όρος. Ούτε και εκεί κατάφεραν να σωθούν. Τα νερά σκέπασαν και αυτή ακόμα τη Λιάκουρα .

Σταμάτησε η καταστροφή και τα νερά αποτραβήχτηκαν. Τότε ο Δευκαλίωνας βγήκε από την κιβωτό του μαζί με τη γυναίκα του Πύρρα και έκαναν θυσία στο Φύξιο Δία. Αυτός τόσο ευχαριστήθηκε που τους έστειλε το φτεροπόδαρο Ερμή να τους τάξει πως θα τους έκανε ότι καλό του ζητούσαν. Αξίωσε λοιπόν ο Δευκαλίωνας να αναστήσει το ανθρώπινο γένος. Φαίνεται όμως πως δεν εισακούστηκε.

Κατηφόρισε στους Δελφούς ο Δευκαλίωνας με την Πύρρα και από τα ιερά της θέμιδος πήρε τούτη τη συμβουλή : Με σκεπασμένο πρόσωπο να πετάξουν αυτός και η γυναίκα του τα κόκαλα της μητέρας Δευκαλίων και Πύρρα. τους για να αποκτήσουν καινούργιους συντρόφους. Ανέβηκαν ξανά στη Λιάκουρα. Άρχισαν τότε να ρίχνουν πίσω τους τα κόκαλα, πέτρες από τη γη, τη μητέρα όπως τους είχαν συμβουλεύσει. Κάθε πέτρα που πετούσε ο Δευκαλίωνας γινόταν ένας άντρας και από την Πύρρα μια γυναίκα. Οι λαοί ονομάστηκαν έτσι μεταφορικά από το ΄΄λάας΄΄ που θα πεί πέτρα. Από τον Παρνασσό λοιπόν ξεκίνησε κατά τη μυθολογία η καινούργια ανθρωπότητα.. .. ..

Από τους αρχαίους συγγραφείς ο Παρνασσός χαρακτηρίζεται από τον Όμηρο «κατακειμένου ύλης» δασοφυτευμένος και από τον Δικαίαρχο «μέγα και σύσκιον όρος». Ο Στράβωνας αναφέρει ότι «ήν ιεροπρεπής έχων άντρα και άλλους τόπους τιμωμένους και ιεροθυτομένους» και ο Παυσανίας «θυιάδες επί τούτοις τώ Διονύσω και τώ Απόλλωνι μαιεύοντας. Είτα δε θυιάδες γυναίκες Αττικαί φοιτώσαι παρά έτος αυταί τε και αι γυναίκες Δελφών άγουσιν όργια Διονύσου».

Τα όργια αυτά δεν είχαν αισθησιακή αντίληψη μα αισθητική:

Κάθε δυο χρόνια, όταν άρχιζε ο χειμώνας, γυναίκες από την Αττική, τους Δελφούς και τη Βοιωτία, συνάζονταν στους Δελφούς για τα όργια του Διονύσου, που πίστευαν πως ο θεός αυτός κρυβόταν τότε στις χαράδρες του Παρνασσού. Ντυμένες με κατσικοδέρματα, στολισμένες με στεφάνια από κισσό και με δάδες στα χέρια τις ονόμαζαν Θυιάδες ή και Θυίες. Ύστερα από μυστική θυσία, ξεχύνονταν ορμητικά από τους Δελφούς για το Κωρύκειο και από εκεί τραβούσαν για τις κορφές του Παρνασσού , χόρευαν τους οργιαστικούς τους χορούς, με συνοδεία τους αυλούς, τα κύμβαλα και τα τύμπανα που συχνά ανακατεύονταν με τη βοή της χειμωνιάτικης θύελλας. Την νύχτα σκορπίζανε στις πλαγιές και έτρεχαν με αναμμένους τους δαυλούς. Ήταν φορτωμένες τα τρόφιμά τους και ασκούς με κρασί. Άντρες όμως απαγορεύονταν να πάρουν μέρος στα Διονυσιακά όργια.

Αυτό ήταν το βουνό του Παρνασσού στην αρχαιότητα.

Λογοτεχνία

Ο Παρνασσός συμβολίζει την ποίηση και παρουσιάζεται σαν ο οίκος των ποιητών.Έτσι εκφράσεις όπως "να ζείς στον Παρνασσό", σημαίνει να ασκείς την ποιητική τέχνη και "παιδιά του Παρνασσού" είναι οι ποιητές.Επίσης ο Παρνασσός ήταν και συνεχίζει να είναι δημοφιλής καλλιτεχνική έκφραση όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά στην Ευρώπη και την Αμερική.

Ο Αρχέλαος ο Πρηνεύς,(3ος αιώνας π.χ.), παριστάνει τη φιγούρα του τόπου (Πατρίδα) στην πλαγιά του Παρνασσού, σαν σύμβολο της ποιητικής έμπνευσης.Επίσης μια από τις γνωστότερες εργασίες που επιβεβαιώνει τα παραπάνω είναι ο πίνακας του Mantegna (15oς αιώνας) ο οποίος ευρίσκεται στο Μουσείο του Λούβρου και δείχνει τον Ορφέα επάνω στον Παρνασσό,σαν προσοποποίηση της ποιητικής έμπνευσης.Ακόμη,στον 16ο αιώνα ο Raphael ερμηνεύει την εικόνα του Παρνασσού σαν τον παράδεισο του Ανθρωπισμού στην Αναγέννηση.

 Συνέχεια